Εξαγορές και συγχωνεύσεις αλλάζουν το τοπίο στην παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία

Κύμα εξαγορών σαρώνει το τελευταίο διάστημα την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία, καθώς οι μεγάλες κατασκευάστριες εταιρείες αυτοκινήτων εξοπλίζονται για να αντιμετωπίσουν μία ιδιαιτέρα ανταγωνιστική διεθνή αγορά, η οποία θέτει πλέον προβλήματα επιβίωσης στους «μοναχικούς καβαλάρηδες».

Η συμφωνία για την απόκτηση από την DaimlerChrysler ποσοστού μειοψηφίας στη Mitsubishi Motors Corp ήταν η πλέον πρόσφατη κίνηση. Είχαν προηγηθεί αντίστοιχες κινήσεις της General Motors Corp. με τη Fiat, τη Subaru και τη Saab, της Ford Motor Co. με τη Mazda και τη Volvo, της Renault με τη Nissan. Ελάχιστοι πια κατασκευαστές -μεταξύ αυτών η Honda και η BMW- μιλούν για την αρετή της ανεξαρτησίας.

Μεταξύ των λόγων που επικαλούνται οι μεγάλοι κατασκευαστές για την αναγκαιότητα τέτοιων συμφωνιών, δεσπόζουσα θέση κατέχουν η περικοπή κόστους, η επέκταση σε νέες αγορές (η Ασία και η Λατινική Αμερική αποτελούν τους νέους στόχους) και η πλεονάζουσα δυναμικότητα παραγωγής (οι αναλυτές εκτιμούν ότι, περί το 2002, η ετήσια δυνατότητα παραγωγής θα ανέρχεται σε 70 εκατ. οχήματα,ενώ θα υπάρχει ζήτηση για 60 εκατ.).

Η αμερικανική και η ευρωπαϊκή αγορά αυτοκινήτου υπόσχονται χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης την επόμενη πενταετία και για το λόγο αυτό οι κολοσσοί της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας έχουν στρέψει τα βλέμματά τους στην ασιατική ήπειρο. Οι ασιατικές αγορές υπόσχονται υψηλές πωλήσεις και χαμηλό κατασκευαστικό κόστος. Λόγω του ότι είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικές και τόσο καλά προστατευμένες -με φόρους και νέα μη δασμολογικά εμπόδια- ο μόνος τρόπος να διεισδύσει σε αυτές μία εταιρεία του εξωτερικού είναι μέσω μιας συμφωνίας με κάποιον εγχώριο -ή της ευρύτερης περιοχής- κατασκευαστή.

«Το νέο αναπτυξιακό κύμα (ως προς τις πωλήσεις αυτοκινήτων) θα εμφανιστεί στις ασιατικές χώρες», υποστηρίζει ο Ερικ Κρούντο, αναλυτής στη J.D.Power-LMC. «Η περιοχή δυναστεύεται προς το παρόν από τους Ιάπωνες κατασκευαστές και πολλές από αυτές τις αγορές τελούν υπό καθεστώς προστασίας. Ενας τρόπος να αποκτήσει κανείς μερίδιο της αγοράς σχετικά σύντομα και χωρίς υπέρογκη επένδυση είναι μέσω συμμαχιών».

Η J.D.Power-LMC προβλέπει, για το 2005, αύξηση των συνολικών πωλήσεων στην Ασία -εξαιρουμένων των φορτηγών – σε 15 εκατ. οχήματα από 9 εκατ. σήμερα. Το μερίδιο της αύξησης αυτής που αναλογεί στην Ιαπωνία θα είναι μικρό: οι πωλήσεις εκεί θα αυξηθούν σε 7 εκατ. από 6 εκατ. το 2000.

Κατά τον Γκρέιμι Μάξτον, οι προοπτικές των ασιατικών αγορών αυτών καθεαυτών δεν είναι και τόσο ελπιδοφόρες όσο φαίνονται εκ πρώτης όψεως. Μαζί του συμφωνεί και ο Ερικ Κρούντο της J.D.Power-LMC: «Τα περιθώρια κέρδους θα είναι μικρά. Τα μικρά αυτοκίνητα δεν έχουν τα περιθώρια κέρδους που έχουν τα μεγάλα. Υπάρχει όμως χαμηλό κόστος, τα εργατικά χέρια είναι φθηνά και μπορείς να εξάγεις σε πλουσιότερες αγορές».

Ο Αρβίν Τσοτάι, αναλυτής στη Standard & Poor DRI, διευκρινίζει: «Μπορεί να μην έχεις μεγάλα κέρδη από τις ασιατικές πωλήσεις. Μία παρουσία εκεί σου δίνει όμως τη φθηνότερη και αποτελεσματικότερη πηγή παραγωγής (μικρών αυτοκινήτων). Μπορείς μετά να πουλήσεις προϊόντα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική και να κάνεις κάποια λεφτά».

Σε μία περίοδο κατά την οποία η νοτιοκορεατική αυτοκινητοβιομηχανία βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των κολοσσών της Δύσης -με τις προσφορές που έχουν κατατεθεί για την υπερχρεωμένη Daewoo Motors και τις συζητήσεις μεταξύ Samsung Motors και Renault- μόνον οι ιαπωνικές εταιρείες Toyota Motor Corp και Honda Motor Co επιμένουν στην οδό της ανεξαρτησίας.

Αν και το μερίδιο στην αγορά της Ασίας του ιαπωνικού γίγαντα Toyota Motor Corp. ανήλθε τον περασμένο χρόνο σε ποσοστό 23,4%, διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι η διευρυμένη συμμαχία GM/(φορτηγά) Isuzu/Suzuki/Fuji θα αποδειχθεί ισχυρός αντίπαλος και θα αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία της ιαπωνικής εταιρείας.

Ανησυχίες εκφράζονται επίσης και για τη δυνατότητα επιβίωσης του δεύτερου μεγάλου Ιάπωνα κατασκευαστή, της Honda Motor Co, με παραγωγή 2,42 εκατ. οχημάτων το 1999. Η συσσωρευμένη πείρα υποστηρίζει ότι οι κατασκευαστές αυτοκινήτων πρέπει να παράγουν ετησίως περισσότερα από 4 εκατ. οχήματα για να εξασφαλίσουν την οικονομική τους επιβίωση και να αντιμετωπίσουν το δυσθεώρητο κόστος της έρευνας και της ανάπτυξης.

Από την πλευρά της, η Honda απορρίπτει αυτόν το συλλογισμό υποστηρίζοντας ότι η παραγωγή καλών, κερδοφόρων αυτοκινήτων είναι αυτό που μετρά. Με σημαντικές πωλήσεις στις ΗΠΑ του sedan Accord και του minivan Odyssey και με μία πρόσφατη συμφωνία με τη GM για προμήθεια κινητήρων, η Honda δεν αναμένεται να μπει σε περιπέτειες στα επόμενα χρόνια.

Οποιο και αν είναι πάντως το μέλλον της Honda, η ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία πόρω απέχει από τις ημέρες δόξης της δεκαετίας του 80, όταν άρχισε να περιορίζει το μερίδιο των «Τριών Μεγάλων» στην αμερικανική αγορά, πυροδοτώντας εντάσεις μεταξύ Ουάσινγκτον-Τόκιο. Σήμερα, η παρουσία ξένων αναδύεται με σταθερούς ρυθμούς.

Συμμαχίες στην παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία

Οι ιδιοκτησιακές σχέσεις ανάμεσα στις μεγάλες κατασκευάστριες εταιρείες αυτοκινήτων, εάν ολοκληρωθούν οι συμφωνίες που έχουν ανακοινωθεί, διαμορφώνονται ως εξής:

General Motors Corp. (ΗΠΑ) – Παραγωγή 8,5 εκατ. οχημάτων το 1999

-Ελέγχει το 100% της Saab Automobiles AB

-Ελέγχει το 20% της Fiat Auto SpA

-Ελέγχει το 20% της Fuji Heavy Industries Ltd. (Subaru)

-Ελέγχει το 49% της Isuzu Motors Co.

-Ελέγχει το 9,9% της Suzuki MOtors Co.

Στόχοι: Daewoo, Land Rover

Ford Motor Co. (ΗΠΑ) – Παραγωγή 7,4 εκατ. οχημάτων το 1999

-Ελέγχει το 100% των Volvo Auto, Jaguar, Aston Martin

-Ελέγχει το 33,4% της Mazda

Στόχοι: Land Rover, Daewoo

DaimlerChrysler AG (Γερμανία) – Παραγωγή 5,5 εκατ. οχημάτων το 1999

-Ελέγχει το 100% της MCC Smart

-Ελέγχει το 34% της Mitsubishi Motors Co.

Toyota Motor Co. (Ιαπωνία) – Παραγωγή 5,5 εκατ. οχημάτων το 1999

-Συμμετοχή στις Hino και Daihatsu

Renault SA (Γαλλία) – Παραγωγή 4,7 εκατ. οχημάτων το 1999

-Ελέγχει το 36,8% της Nissan Motor Co.

-Συμμετοχή στην Dacia

Στόχοι: Samsung Motors

Volkswagen AG (Γερμανία) – Παραγωγή 5,1 εκατ. οχημάτων το 1999

-Ελέγχει το 100% των Lamborghini, Bugatti, Rolls Royce/Bentley

-Ελέγχει το 99% της Audi

-Ελέγχει το 34% της Scania

Fiat SpA (Ιταλία)

-Ελέγχει το 100% των Maserati και Ferrari

-Ελέγχει το 80% των Fiat Auto, Alfa Romeo και Lancia

-Ελέγχει το 5% της General Motors Corp.

Hyundai Motors (Νότια Κορέα)

-Ελέγχει το 51% της Kia Motor Co.

Mitsubishi Motor Co. (Ιαπωνία)

-Ελέγχει το 13% της Hyundai Motors

BMW AG (Γερμανία)

-Πούλησε το 100% των Rover και Land Rover

-Το 2003 αποκτά από τη Volkswagen το όνομα Rolls Royce

Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων